Çipslərin formasının niyə bu cür olmasının səbəbini bilirsinizmi? Pringles çipslərinin özünəməxsus forması əslində hiperbolik paraboloid kimi tanınan riyazi bir ifadədir.Kompüterlərin köməyi ilə dizaynerlər çipslərin aerodinamik olaraq bir-birinə yapışmasının və qablaşdırma zamanı parçalanmasının qarşısını almaq istəyirdilər. Paketdən çıxan çipslərin çoxunun qırıldığı barədə müştərilərin şikayətinə əsasən 1956-cı ildə P&G firması çipsləri yenidən dizayn etməyi kimyagər Fredric J. Baura tapşırır. Baur bu unikal formanın hazırlanmasına və simvol silindrik qutunun dizaynına təxminən 2 il sərf edir. Mühəndis və bir çox elmi kitabların müəllifi olan Gene Wolfe isə çipsləri bu formada bişirmək üçün cihaz da dizayn etmişdi. Beləliklə, nəticədə hazırda gördüyümüz Pringles qutusu və içindəki çipslərin formaları əmələ gəlir. Bununla da çipslərin qutunun içində qırılmasının qarşısı alınır və daşınması daha da asanlaşır. Bu, qeyri-ənənəvi metodlardan istifadə edərək sürətli istehlak sahəsində müştəri problemini həll edən ilk nümunələrdən biridir. 544 dəfə oxunub

Fövqəladə Hallar Nazirliyinin Gəncə Regional Mərkəzi Azərbaycan Texnologiya Universitetində (UTECA) maarifləndirmə aksiyası keçiribUniversitetin mülki müdafiə tədbirləri planına uyğun olaraq FHN mütəxəssisləri tərəfindən keçirilən nümunəvi dərsin mövzusu “Əhalinin fövqəladə hallar zamanı mühafizəsinin təşkili” olub.Əvvəlcə universitetin akt zalında tələbələrə təhlükəsizliklə bağlı nəzəri məlumatlar verilib. Daha sonra təlim açıq havada praktik qaydada davam edib.FHN-in müvafiq canlı qüvvə, texnika və avadanlıqlarının cəlb edilən təlimdə yanğın, eləcə də digər fövqəladə hallar zamanı təhlükəsizlik və təxliyyə qaydaları və s. öyrədilib.Qeyd edək ki, tədbirin keçirilməsində məqsəd universitetdə pedaqoji kollektivin, əməkdaşların və tələbələrin mülki müdafiəyə hazırlığının təşkil olunması, bu istiqamətdə vacib bilgilərin çatdırılmasıdır.     581 dəfə oxunub

Azərbaycan Texnologiya Universiteti (ATU) ilə Azərbaycan Respublikasının Energetika Nazirliyi yanında Bərpa Olunan Enerji Mənbələri Dövlət Agentliyi arasında əməkdaşlıq memorandumu imzalanıbBu məqsədlə Azərbaycan Texnologiya Universitetində ATU-nun rektoru v.m.i.e. dos. Yaşar Ömərov və Agentliyin direktoru Cavid Abdullayevin iştirakı ilə görüş keçirilib. Məhsuldar görüşdə hər iki qurum arasında əməkdaşlığın perspektivləri və birgə görülə biləcək işlər müzakirə edilib.Sonda tədris, təlim və elmi-tədqiqat sahələrində fəal əlaqələr yaratmaq və inkişaf etdirmək üçün hər iki qurum arasında əməkdaşlıq memorandumu imzalanıb.Sənəddə müvafiq sahələr üzrə təlim və treninqlərin keçirilməsi, birgə konfrans və elmi seminarların təşkili, inkişaf yönümlü müxtəlif proqram və layihələrin həyata keçirilməsində əməkdaşlığın təşviq olunması, elmi-nəzəri və praktiki tədqiqatların aparılması, tədris-metodiki vəsaitlərin hazırlanması, Agentlik mütəxəssislərinin təlim-tədris proseslərinə töhfə verməsi və s. kimi məsələlər öz əksini tapır.     99 dəfə oxunub

UTECA-da Aprel zəfəri qeyd edildi Azərbaycan Texnologiya Universitetində “Vətən saatı” adlı tədbir keçirilib. Aprel döyüşlərinə həsr edilən tədbirdə UTECA-nın məzunu, aprel şəhidi Rəşad Niftalıyevin valideynləri – Şakir və Fərqanə Niftalıyevlər də iştirak ediblər.  Əvvəlcə aprel döyüşlərində vətən uğrunda həlak olan şəhidlərin xatirəsi bir dəqiqəlik sükutla yad edilib.  Sonra UTECA-nın rektoru, professor Akif Süleymanov çıxış edərək bildirib ki, Azərbaycanın işğal edilmiş ərazilərində qoşunların təmas xəttində təcavüzkar Ermənistan tərəfindən 2016-cı il aprelin əvvəllərində törədilən təxribata ordu hissələrimizin cavab verməsi nəticəsində işğal altında olan 2000 hektara yaxın ərazimizin, o cümlədən mühüm  əhəmiyyətli yüksəkliklərin geri qaytarılmasından üç il keçir. Aprel döyüşləri bütün dünyaya Azərbaycan Ordusunun gücünü, qələbə əzmini göstərdi.  UTECA-nın məzunu, aprel şəhidi Rəşad Niftalıyevin atası Şakir Niftalıyev isə bildirib ki, Azərbaycan şəhidlər versə də, Aprel zəfəri bizim gələcək qələbəmizin bünövrəsini qoydu. Həmin döyüşlər nəticəsində Azərbaycan Ordusunun birləşmələri Goranboy rayonuna və Naftalan şəhərinə təhlükə yarada biləcək Talış kəndi ətrafındakı yüksəklikləri azad etdi, Füzuli rayonu istiqamətində yerləşən Lələtəpə yüksəkliyinə nəzarəti ələ keçirdilər. Döyüşlər nəticəsində, Ağdərə-Madagiz istiqamətində yolların nəzarətdə saxlanılması təmin edildi. Tədbirdə iştirak edən media nümayəndələri və yazıçı-publisist Azər Hacıbəyli çıxışlarında qeyd ediblər ki, Azərbaycan ordusunda, müdafiə sistemində aparılan islahatlar, ölkənin müdafiə qabiliyyətinin artırılması istiqamətində həyata keçirilən tədbirlər bizi bir daha əmin edir ki, işğal altında olan torpaqlarımızı tezliklə azad edəcəyik.  622 dəfə oxunub

Şərəfli alim ömürünün 80 illik yubileyi Elmlə, ədədblə tapılar şərəf Mirvari olmasa, nə lazım sədəf (N.Gəncəvi)   Fizika – riyaziyyat elmləri doktoru, professor Şəmsəddin Mütəllim oğlu Mütəllimov 1941-ci il may ayının 20-də Siyəzən rayonunun Ağ Siyəzən kəndində anadan olub. O, ibtidai təhsilini doğulduğu kənddə, 7 illik təhsilini isə qonşu Xişkədar kəndindəki məktəbdə alıb. Mütəllimovlar ailəsinin Siyəzən rayonuna köçməsi ilə əlaqədar olaraq Şəmsəddin təhsilini rayonun C.Cabbarlı adına orta məktəbində davam etdirib və 1958-ci ildə oranı bitirib.            II dünya müharibəsi Şəmsəddin müəllimin ailəsindən də yan kecməyib. Belə ki, onun atası Mütəllim və iki əmisi bu müharibədə həlak olublar. Anası Xədicə xanım atasız qalmış üç övladını boya – başa çatdırıb və onların həyatda zəhmətkeş, əqidəli, əsl vətəndaş kimi formalaşmasında böyük əmək sərf edib.            Şəmsəddin müəllim orta məktəbi bitirdikdən sonra 1959-cu ildə Azərbaycan Dövlət Universitetinin (İndiki Bakı Dövlət Universiteti) mexanika-riyaziyyat fakültəsinə daxil olub.             Universiteti başa vurarkən Ş.Mütəllimova fakültə elmi şurasının qərarı ilə aspiranturaya daxil olması tövsiyə edilib və bu məqsədlə Azərbaycan EA-nın Riyaziyyat və Mexanika Elmi-Tədqiqat İnistitutuna göndərilib. 1965-ci ilin dekabrına kimi həmin institutun Dinamiki möhkəmlik laboratoriyasında baş laborant vəzifəsində işləyib.              Ş.Mütəllimov 1965-ci ilin dekabrında aspiranturaya daxil olur və Moskva Dövlət Universitetinin mexanika-riyaziyyat fakültəsinin Dalğa və qaz dinamikası kafedrasına ezam olunur. Bu kafedranın yaradıcısı və rəhbəri iki dəfə SSRİ Dövlət Mukafatı laureatı (1949, 1974) əməkdar elm xadimi, akademik Xəlil Əhmət oğlu Rəhmətulin (1909-1986) idi. X.Ə.Rəhmətulin paraşüt nəzəriyyəsinin, çevik rabitələrə bərk cisimlə zərbə nəzəriyyəsinin, bütöv mühitdə elastik-plastik, boşalma dalğaları yayılması nəzəriyyəsinin yaradıcısı və bundan başqa qrunt nəzəriyyəsində yeni elmi ideyalar yaradan böyük mexanik alim olub.             Ş.Mütəllimov 1969-cu ilin dekabrında namizədlik, 1988-ci ilin yanvarında Novosibirskdə SSRİ EA-nın Sibir bölməsində Bərk cisimlə zərbə vaxtı cevik rabitələrdə dalğa dinamikasının bəzi məsələləri mövzusunda doktorluq dissertasiyası müdafiə edib.            Müasir texnikanın çoxsaylı sahələrində intensiv, qısamüddətli dinamik yüklənmənin təsiri altında işləyən çevik materiallarından düzəlmiş konstruksiyaların gərginlik vəziyyətini təyin etmək böyük əhəmiyyət kəsb edir. Belə ki, təsir yüksək sürətlə hərəkət edən cisimlərin toqquşmasından baş verirsə, bu problemi daha da aktuallaşdırır.            Professor Ş.Mütəllimovun  çevik konstruksiyalara bərk cisimlə zərbə nəzəriyyəsində aldığı elmi nəticələr içərisində əsasən aşağıdakıları qeyd etmək olar:            İlk dəfə olaraq kəskin dalğa cəbhəsində tam həll qurulub və əsaslı  təhlil aparılmaqla mümkün şərtlərin tam təsnifatı verilib;            Səs sürətindən böyük hallarda prosesin bütün parametrlərini nəzərə almaqla birqiymətli həlli tapılıb və bununla elmi ədəbiyyatlarda bu sahədə mövcud olan fiziki ziddiyyətlər aradan götürülüb;            İlk dəfə nəzəri olaraq zərbə vaxtı  çevik konstruksiyanın dağılmasının riyazi və fiziki modeli verilib, xüsusi təcrübə aparmaqla nəzəri məsələdə qəbul olunmuş riyazi modelin doğrulugu  təsdiqlənib;            İlk dəfə olaraq çevik elastik mebrana çəp zərbə məsələsinin dəqiq analitik həlli qurulub;            İlk dəfə olaraq zərbə vaxtı səs  sürətindən böyük rejimlər üçün kəskin dalğa cəbhəsinin arxasında çevik konstruksiyada “qırışma” effekti  alınıb. Bu isə bir çox məsələlərin fiziki izahına və təsdiqinə elmi əsas yaradır; çoxşaxəli və çoxsaylı məsələlərin analitik həlli bir çox tətbiqi məsələlərin proqnozlaşdırılmasına olduqca dəyərlidir.            Alınmış elmi nəticələrdən böyük sürətlə uçan  obyektlərin tormozlandırılmasında işlədilən layihələrdə istifadə olunan kanat (sap) və ya kanatlar  şəbəkəsinin davamlılığının hesablanmasında, nazik qalınlıqlı lövhələrin yüksək sürətlə ştamplanmasında, toxuculuq sənayesində, çevik konstruksiyaların dağılmasının əvvəlcədən proqnozunu verməkdə istifadə olunur.            Alınmış dalğa dinamikasına dair əldə etdiyi nəticələr monoqrafiyasında və elmi məqalələrində öz əksini tapır.            Ş.Mütəllimov iqtisadi məsələlərin riyazi modelləşməsi sahəsində də əhəmiyyət kəsb edən maraqlı tədqiqat işləri aparıb:            İqtisadi qarşılıqlı əlaqələri olan obyektlərdə (zavod, fabrik, istehsal müəsisələrində) istehsal olunan məhsulların artımının riyazi modelini verib;            Müxtəlif xalqlardan ibarət (Şəhər, ölkə,…) regionlarda yaşayan xalqların sayının təyin etməyin riyazi modelini verib.             Hər iki məsələnin həlli sabit əmsallı normal adi diferensial tənliklər sisteminin həllinə gətirilir.            Ş.Mütəllimov 1968-ci ildə Azərbaycan EA-nın Riyaziyyat və mexanika İnstitutunun Möhkəmlik şöbəsində kiçik elmi işçi, sonra baş elmi işçi, və xüsusi konstruktor bürosunda Yüksək sürətlə gedən proseslər laboratoriyasının rəhbəri vəzifəsində işləyib.            Ş.Mütəlimov 1979-cu ilin fevral ayında Gəncədə Azərbaycan Politexnik İnstitunun filalında Ali riyaziyyat kafedrasında baş müəllim, 1982-ci ildən dosent, 1992-ci ildən professor vəzivəsində işləyib.            O, 1989-1990-cı illərdə Azərbaycan Texnologiya İnistutunun Mexanika fakültəsinin dekanı, 1990-1992-ci illərdə Tətbiqi riyaziyyat kafedrasının müdiri işləyib.            1992/1993-cü illərdə Azərbaycan Texnologiya İnistitutunun rektoru olub. 1995-ci ildə Nyu-York Elmlər Akademiyasının həqiqi üzvi seçilib. 1997-ci ildə Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Ali Attestasiya komissiyasında Riyaziyyat və Mexanika üzrə ekspert şurasının üzvü olub.                  80-dən artıq elmi məqalələrin, bir necə dərs vəsaitinin, metodiki göstərişlərin müəllifi olan Ş.Mütəllimov hazırda Azərbaycan Texnologiya Universitetinin Ümumi və tətbiqi riyaziyyat kafedrasının məsləhətçi professorudur.            O, respublika təhsil sisteminin forma və məzmunca keyfiyyətli inkişafının tərəfdarıdır. Elm və təhsili millətin onurğa sütunu hesab edir.            Şəmsəddin müəllim dövlətinə və xalqına çox bağlı bir ziyalıdır. Hazırda da Şəmsəddin müəllim milli dəyərlərə layiq vətənpərvər gənclərin yetişməsində böyük işlər görür. Burada hörmətli xalq şairimiz Bəxtiyar Vahabzadənin bir şerindən aşağıdakı sətirləri  qeyd etmək istəyirəm. Yaşamaq yanmaqdır yanasan gərək,   Həyatın mənası ancaq ondadır.             Şam əgər yanmırsa, yaşamır demək,    Onun da həyatı yanmağındadır.                      Xidmətlərinə görə Ş. Mütəllimov Azərbaycan Respublikasının Təhsil Nazirliyinin, Azərbaycan Texnologiya Universitetinin fəxri fərmanı və Universitetin 50 illik (1970 – 2020) yubileyi ilə əlaqədar Təhsil Nazirliyinin fəxri fərmanı ilə təltif edilib.            Şəmsəddin müəllim bu gün də öz bilik və bacarığını yetişməkdə olan gənc nəsilə verməkdən zövq alır. Burada görkəmli filosof Sokratın bir cümləsi yadımıza düşür. O, qeyd etmişdir ki, dünyada hər şeyə dəyər vermək mümkündür, lakin müəllim əməyinə əsla dəyər verilə bilməz.            Şəmsəddin müəllim işlədiyi Azərbaycan Texnologiya Universitetinin tələbə və müəllim heyətinin dərin hörmətini qazanıb. Gəncə şəhəri elm ictimayəti arasında böyük nüfuza malikdir.  Hörmətli professorumuzu, onu sevən bütün insanlar adından 80 illik yubileyi münasibəti ilə təbrik edirik. Ona uzun ömür, möhkəm can sağlığı, ailə səadəti arzu edirik. Arzu edirik ki, professor Şəmsəddin Mütəllimovun bütün arzuları arzu  kimi yox, hamısı həyatda öz yerini tapsın. Gəncə Dövlət Universitetinin “Riyazi analiz” kafedrasının müdiri,dosent Abbas Hüseynov, Azərbaycan Texnologiya Universitetinin “Ümumi və tətbiqi riyaziyyat” kafedrasının müdiri dosent Hamlet Kəsəmənli, Gəncə Dövlət Universitetinin “Riyazi analiz” kafedrasının dosenti Tahir Məmmədov          536 dəfə oxunub

Azərbaycan Texnologiya Universiteti “Sahibkarlar Günü”nə həsr olunmuş “İqtisadiyyatın inkişafında sahibkarlığın rolu” mövzusunda konfransda iştirak edibUTECA-nı tədbirdə rektorun tədris və sənaye işləri üzrə müşaviri dos.Aqil Eyvazov təmsil edib.Tədbir İqtisadiyyat Nazirliyinin dəstəyi, Nazirliyin tabeliyində Kiçik və Orta Biznesin İnkişafı Agentliyinin (KOBİA) və Azərbaycan Sahibkarlar (İşəgötürənlər) Təşkilatları Milli Konfederasiyasının təşkilatçılığı ilə keçirilib.Əvvəlcə Konfrans iştirakçıları Fəxri Xiyabanda Ümummilli Lider Heydər Əliyevin məzarını ziyarət edib, xatirəsini ehtiramla anaraq abidəsi önünə əklil qoyublar. Həmçinin, Şəhidlər Xiyabanında Azərbaycanın müstəqilliyi və ərazi bütövlüyü uğrunda canlarından keçmiş qəhrəmanlarımızın xatirəsi ehtiramla yad edilib.Konfrans öz işinə şəhidlərimizin əziz xatirəsinin bir dəqiqəlik sükutla yad olunması ilə başlayıb.Sonra ölkəmizdə özəl sektorun inkişafı üçün həyata keçirilən tədbirlərə və əldə edilmiş uğurlara həsr olunmuş film nümayiş edilib.Sahibkarları təbrik edən iqtisadiyyat naziri Mikayıl Cabbarov Azərbaycanda sahibkarlığın keçdiyi inkişaf yolu, özəl sektorun formalaşması və inkişafında Ulu Öndərin misilsiz rolunu, qlobal çağırışlar fonunda bu siyasətin Prezident cənab İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə uğurla davam etdirildiyini vurğulayıb. Bildirib ki, qarşıdakı dövrdə sahibkarlığın inkişafı, biznesin stimullaşdırılması məqsədilə bir sıra addımların atılması nəzərdə tutulur.Daha sonra tədbirdə Əmək və əhalinin sosal müdafiəsi naziri Sahil Babayev, Milli Məclisin deputatı, İqtisadi siyasət, sənaye və sahibkarlıq komitəsinin sədri Tahir Mirkişili, Azərbaycan Sahibkarlar (İşəgötürənlər) Təşkilatları Milli Konfederasiyasının prezidenti Məmməd Musayev, Kiçik və Orta Biznesin İnkişafı Agentliyinin İdarə Heyətinin (KOBİA) sədri Orxan Məmmədov, Azərbaycan Həmkarlar İttifaqları Konfederasiyasının sədri, Milli Məclisin deputatı Səttar Mehbalıyev çıxış edib, müvafiq sahələr üzrə sahibkarlığın inkişafından və dövlət dəstəyindən danışıblar.Konfransda çıxış edən sahibkarlar Ümumilli Lider Heydər Əliyevin onlarla görüşləri, verdiyi tapşırıq və tövsiyələr, o cümlədən 2002-ci ilin 25 aprel tarixində sahibkarların Ulu Öndərlə görüşü barədə təəssüratlarını, özəl bölmənin inkişafı istiqamətində həyata keçirilən islahatlar barədə fikirlərini bölüşüblər.Tədbirin sonunda Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyevə konfrans iştirakçıları adından müraciət qəbul olunub.Tədbir çərçivəsində KOBİA təşkilatçılığı ilə İçərişəhərdə #SahibkarlarGünü-nə həsr olunmuş #KOBFest – sərgi-satış yarmarkası təşkil edilib. 26 aprel tarixinədək davam edəcək yarmarkanın məqsədi KOB subyektlərinin istehsal etdiyi məhsul və xidmətlərin tanıdılması və satışına dəstək olmaqdır.Qeyd edək ki, 20 il əvvəl – 2002-ci ilin 25 aprel tarixində Ulu Öndər Heydər Əliyev yerli sahibkarlarla, may ayında isə xarici iş adamları ilə görüşüb və Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyevin 2016-cı il 21 aprel tarixli Sərəncamı ilə 25 aprel tarixi artıq 7 ildir ki, ölkəmizdə “Sahibkarlar Günü” kimi qeyd olunur.       598 dəfə oxunub